प्रकाशित मिति:२०७३ साउन १९ गते २०:०३
डा. सूर्य पराजुली, वी.पी. कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान, धरान
तालु खुइलिएका बिषयमा हाम्रो समाजमा अनेकौं किस्सा सुन्न पाइन्छन् । कतिपयले तालु खुइलिनु लाई बुद्धि र विवेकको क्षमतासँग पनि दाँज्ने गरेका छन् । तर, यो वास्तविकता होइन । तालु खुइलिनु पनि एउटा रोग नै हो । खासमा तालु २ प्रकारले खुइलिन्छ । सिकाट्राइसियल र नन–सिकाट्राइसियल । सिकाट्राइसियलमा जन्मजात समस्या, सुन्निएको अवस्था, कोठी, चोटपटक वा क्यान्सरका कारण तालु खुइलिने हुन्छ । त्यस्तै नन–सिकाट्राइसियलमा कहिलेकाहि सानो भाग मात्र खुइलिन्छ भने कहिले पूरा भाग नै । खुइरे भनिने सानो भाग खुइलिने रोग वंशाणुगत गुण, मानसिक रोग वा ढुसी संक्रमणका कारण देखिन्छ । त्यस्तै पूरा भाग चाहिँ एलोपेसिया युनिभरसालिसका कारण खुइलिने हुन्छ । पूरा भाग खुइलिएपछि रौंका जरा नष्ट हुन्छन् । जसको कारण कपाल पलाउन सक्दैन र तालु चिल्लो देखिन्छ । नन सिकाट्राइसियल रोगमा रौंका जरा हुने भएकाले पुनः पलाउन सक्छन् ।
खोइरे रोग थाइरोइड, दुबी तथा मानसिक तनावको कारणसँग सम्बन्धित छ । यसमा विस्तारै खाली भएको ठाउँमा कपाल उम्रन थाल्छ । यसको उपचारका लागि स्टेरोइड, सोरालिनजस्ता पद्दति अपनाइन्छ । एन्ड्रोजेनिक एलोपेसिया ( वंशाणुगत खुइरे) जसलाई पुरुष प्रकारको खुइले पनि भनिन्छ । यो रोग वंशानुगत रुपमा आएको पाइन्छ । तथापि पुरुष हर्मोन बढी हुने महिलामा पनि यो समस्या देखिन्छ । पुरुषमा कुनै परीक्षण आवश्यक नभएपनि महिलामा भने पुरुष हर्मोन निकाल्ने ट्युमर छ कि छैन भन्ने परीक्षण गर्नुपर्छ । पुरुषको हकमा औषधिको प्रयोगले कपाल झर्ने प्रक्रिया ढिलो गराउने तथा नयाँ कपाल पलाउने उपचार पनि गर्न सकिन्छ । तर यो दीर्घकालीन भने देखिएको छैन । किनकि औषधि बन्द गर्ने वित्तिकै फेरि कपाल झर्न थाल्छ । त्यसैले प्रयोगकर्ताले जीवनभर औषधि प्रयोग गर्नुपर्ने देखिन्छ । विग ( नक्कली कपाल) लगाउने तथा सर्जरी यसको उपचारका विकल्प हुन सक्छन् ।
टेलोजेन इफ्लुभियम नामक तालु खुइलने समस्या मुख्यतया संक्रमण (टाइफाइट, औलो, डेंगु), तालुका अपरेशन, चोटपटक, परीक्षाको तनाव, तनावयुक्त वैवाहिक सम्बन्ध र प्रशव पीडाका कारण देखिन सक्छ । यसको उपचार नगरी निराकरण हुदैन । उपचार गरियो भने यो समस्या २–३ महिनापछि समाधान हुन सक्छ तर कपालको स्वरुप पहिलेकै अवस्थामा भने आउँदैन ।
ट्याक्सन एलोपेसिया नामक कपाल झर्ने समस्या आजभोलि ह्वात्तै बढेको पाइएको छ । यो समस्या कपाल सिधा पार्न गरिने प्रविधि हट कम्बिङको कारणले हुन्छ । ट्राइकोटिलोम्यानिया नामक कपाल झर्ने समस्या युवतीमा पाइएको छ । खासगरी मानसिक समस्या भएका युवतीमा यो समस्या देखिन्छ । त्यसैगरी रांैंका जरामा सक्रमण भएमा, ढुसीको संक्रमण भएमा, सोरियासिस तथा कुष्ठरोगमा पनि तालु खुइलिने समस्या देखिन्छ । यस्तो अवस्थामा उपचार गरियो भने स्वतः कपाल पलाएको पाइन्छ । क्यान्सरको उपचार ( केमोथेरापी ) र विष सेवनपश्चात् पनि कपाल झर्ने समस्या देखिन्छ । यस्तो समस्यामा परेकाहरूले उपचार गरेमा फेरि पुरानै तरिकाको कपाल प्राप्त गर्न सक्छन् ।